Bài viết cho cộng đồng – Tác giả: Igor Davidov
Nói một cách tóm tắt, chuyển tiền là việc gửi tiền đến một địa điểm khác ở cách xa, thường là giữa các cá nhân ở các quốc gia khác nhau. Trong hầu hết các trường hợp, việc chuyển tiền này diễn ra dưới hình thức một người làm việc ở nước ngoài gửi tiền về quê hương của mình.
Ngày nay, chuyển tiền đóng vai trò như là dòng tiền lớn nhất vào các nước phát triển, vượt qua đầu tư trực tiếp nước ngoài và viện trợ phát triển. Theo World Bank Group, ngành công nghiệp chuyển tiền đã tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm qua, từ 8,8% trong năm 2017 và 9,6% trong năm 2018.
Một số nền kinh tế phát triển phụ thuộc nhiều vào các nguồn tiền đến từ nước ngoài, điều này khiến chuyển tiền trở thành một thành phần quan trọng trong nền kinh tế. Do đó, các khoản tiền mà những người làm việc xa xứ gửi về’ giờ đây là một trong những nguồn thu nhập chính đối với nhiều quốc gia. Ví dụ, khoản tiền gửi từ nước ngoài mà Haiti nhận được chiếm khoảng 29% GDP của nước này trong năm 2017. Con số này đã tăng lên mức 30,7% trong năm 2018.
Bối cảnh
Theo ước tính của World Bank, hiện nay chi phí để gửi một khoản tiền 200 USD là khoảng 7% của khoản tiền đó (trung bình trên toàn cầu). Với tổng số tiền được chuyển trên toàn cầu lên tới 689 tỉ USD trong năm 2018, tức là các chi phí vận hành chiếm 7% của số tiền này, tương đương với 48 tỉ USD.
Ngoài phí gửi cao, các giải pháp chuyển tiền còn chủ yếu dựa vào các dịch vụ của bên thứ ba và các định chế tài chính. Việc cần đến nhiều trung gian khiến hệ thống hiện tại rất không hiệu quả. Điều này không chỉ bởi các dịch vụ đắt đỏ mà còn vì việc chuyển tiền có thể mất nhiều ngày hoặc thậm chí nhiều tuần.
Trong bối cảnh này, công nghệ blockchain có thể cung cấp các lựa chọn khả thi và hiệu quả hơn cho ngành công nghiệp chuyển tiền. Bài viết này sẽ giới thiệu một số khả năng và giải pháp hiện tại, và một số ví dụ về các công ty đang làm việc trong không gian này.
Blockchain có phải là giải pháp?
Mục tiêu chính của các công ty chuyển tiền qua blockchain là để đơn giản hóa toàn bộ quy trình, gỡ bỏ các bên trung gian không cần thiết. Việc này sẽ giúp cung cấp các giải pháp thanh toán dễ dàng và gần như ngay lập tức. Khác với các dịch vụ truyền thống, mạng blockchain không cần phải dựa vào quá trình phê duyệt giao dịch chậm chạp do phải đi qua vài bên trung gian và cần rất nhiều thao tác thủ công.
Thay vào đó, hệ thống blockchain có thể thực hiện các giao dịch tài chính trên toàn thế giới dựa trên một mạng lưới phân tán gồm nhiều máy tính. Điều này có nghĩa là một số máy tính tham gia vào quá trình kiểm tra và xác thực các giao dịch – và quá trình này có thể được thực hiện theo cách thức phi tập trung và bảo mật. So với hệ thống ngân hàng truyền thống, công nghệ blockchain có thể mang lại các giải pháp thanh toán nhanh chóng và đáng tin cậy hơn với chi phí thấp hơn nhiều.
Nói cách khác, công nghệ blockchain có thể giải quyết một số vấn đề lớn mà ngành công nghiệp chuyển tiền gặp phải, đó là phí chuyển tiền cao và thời gian giao dịch lâu. Các chi phí vận hành có thể giảm đáng kể chỉ bằng cách giảm số lượng các bên trung gian.
Trường hợp sử dụng
Ứng dụng trên thiết bị di động
Hiện tại nhiều công ty đang thử nghiệm với công nghệ blockchain để cung cấp các giải pháp thanh toán mới. Một số ví tiền mã hóa di động cho phép người dùng gửi và nhận các tài sản số trên toàn thế giới, và chuyển đổi nhanh giữa tiền mã hóa và tiền thật.
Coins.ph là một ví dụ về ứng dụng ví trên thiết bị di động với nhiều tính năng. Người dùng có thể chuyển tiền quốc tế, thanh toán hóa đơn, mua tín dụng trò chơi, hoặc đơn giản giao dịch Bitcoin và các loại tiền mã hóa khác. Ngoài ra, một số dịch vụ tài chính không yêu cầu người dùng phải có tài khoản ngân hàng.
Các nền tảng kỹ thuật số
Một số công ty đang vận hành một cơ sở hạ tầng có tương tác trực tiếp với hệ thống tài chính truyền thống. Ví dụ, BitPesa là một nền tảng trực tuyến triển khai công nghệ blockchain ở Châu Phi. Được thành lập vào năm 2013, công ty này cung cấp các giải pháp thanh toán và trao đổi tiền tệ với chi phí thấp hơn và tốc độ nhanh hơn.
Một ví dụ khác về một nền tảng blockchain trong ngành công nghiệp chuyển tiền là giao thức Stellar. Stellar được thành lập vào năm 2014 với mục tiêu khuyến khích khả năng tiếp cận tài chính, kết nối mọi người và các định chế ngân hàng trên toàn thế giới.
Mạng Stellar phụ thuộc vào một sổ cái phân tán với đồng tiền riêng của mình, được đặt tên là Stellar lumens (XLM). Token nguyên thủy của mạng này có thể được sử dụng như một đồng tiền trung gian để thực hiện các giao dịch thương mại toàn cầu giữa tiền thật và tiền mã hóa. Giống như BitPesa, người dùng và các định chế tài chính có thể sử dụng nền tảng Stellar để gửi và nhận tiền với chi phí giao dịch thấp hơn.
Máy chuyển tiền tự động (ATM)
Cùng với các ứng dụng di động và nền tảng trực tuyến, sử dụng máy ATM cũng có thể là một giải pháp thú vị để gửi tiền và nhận tiền trên toàn thế giới. Cách tiếp cận này có thể đặc biệt hữu ích ở các khu vực chưa phát triển mà vẫn chưa có kết nối Internet hoặc hệ thống ngân hàng.
Các công ty như Bit2Me và MoneyFi đang phát triển các hệ thống chuyển tiền mới kết hợp cả công nghệ blockchain và ATM. Mục tiêu của họ là phát hành các thẻ trả trước có khả năng hỗ trợ nhiều tính năng.
Việc sử dụng kết hợp các sổ cái blockchain và các máy ATM có thể giảm đáng kể nhu cầu sử dụng các trung gian. Người dùng sẽ không cần tài khoản ngân hàng, và các công ty ATM có thể thu một khoản phí nhỏ từ quy trình này.
Các thử thách hiện tại và hạn chế
Mặc dù công nghệ blockchain rõ ràng có thể đem lại nhiều ưu điểm cho ngành công nghiệp chuyển tiền, tuy nhiên vẫn còn rất nhiều trở ngại. Dưới đây là một số trở ngại tiềm năng và các hạn chế chính của công nghệ này, cũng như các giải pháp.
- Chuyển đổi từ tiền mã hóa sang tiền giấy. Nền kinh tế toàn cầu vẫn dựa trên tiền giấy, và việc chuyển đổi giữa tiền mã hóa và tiền giấy không phải luôn dễ dàng. Trong nhiều trường hợp, người dùng cần có tài khoản ngân hàng để có thể thực hiện việc chuyển đổi này. Các giao dịch ngang hàng (P2P) có thể xóa bỏ vai trò của ngân hàng, nhưng người dùng sẽ có thể cần chuyển đổi từ tiền giấy sang tiền mã hóa để có thể sử dụng được tiền này.
- Sự phụ thuộc vào các thiết bị di động và mạng Internet. Hàng triệu người ở các quốc gia kém phát triển vẫn không có truy cập Internet, và nhiều người không có điện thoại thông minh. Như đã đề cập, các máy ATM tương thích với blockchain có thể là một phần của giải pháp.
- Luật định. Các luật định về tiền mã hóa vẫn ở trong giai đoạn sơ khai của nó. Ở một số quốc gia, các luật định này chưa rõ ràng hoặc chưa tồn tại, đặc biệt ở những nơi dựa vào nguồn ngoại tệ. Nhưng việc tiếp tục ứng dụng công nghệ blockchain chắc chắn sẽ thúc đẩy việc ban hành các luật định.
- Độ phức tạp. Sử dụng tiền mã hóa và công nghệ blockchain yêu cầu người dùng phải có một số kiến thức kỹ thuật nhất định. Hầu hết người dùng vẫn dựa vào các nhà cung cấp dịch vụ bên thứ ba, vì việc chạy và sử dụng blockchain một cách tự động không phải là việc dễ dàng. Ngoài ra, nhiều ví tiền mã hóa và sàn giao dịch chưa có các hướng dẫn mang tính đào tạo và giao diện dễ hiểu.
- Tính biến động. Thị trường tiền mã hóa vẫn còn non trẻ và dễ biến động. Do vậy, chúng không phải lúc nào cũng phù hợp cho việc sử dụng hàng ngày, bởi giá trị thị trường có thể thay đổi rất nhanh. Ngoài ra, các đồng tiền có tính biến động lớn không phù hợp cho những người chỉ muốn chuyển tiền từ nơi này đến nơi khác. Tuy nhiên, vấn đề này không đáng lo ngại, và các đồng coin ổn định có thể là một giải pháp khả thi.
Kết luận
Ngành công nghiệp chuyển tiền đã tăng trưởng đáng kể trong thập kỷ vừa qua, và có thể sẽ tiếp tục phát triển trong những năm sắp tới, mà một trong những nguyên nhân dẫn đến sự tăng trưởng này là tốc độ di cư vì công việc hoặc cơ hội giáo dục ngày càng tăng. Theo Báo cáo Di cư Thế giới 2018, có khoảng 244 triệu người di cư quốc tế trong năm 2015 – cao hơn 57% so với con số 155 triệu người được ước tính trong năm 2000.
Tuy nhiên, không gian chuyển tiền vẫn gặp các trở ngại do tính không hiệu quả và các hạn chế. Kết quả là, ngày càng nhiều công ty đang sử dụng công nghệ blockchain để cung cấp các giải pháp thay thế hiệu quả hơn, và chúng ta có thể sẽ thấy những người lao động ở nước ngoài sẽ sử dụng công nghệ này nhiều hơn trong tương lai gần.
